Ενσυναίσθηση και Ενεργητική Ακρόαση

Ενσυναίσθηση και ενεργητική ακρόαση, δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους που είναι χρήσιμες σε κάθε γονιό. Γενικότερα, η ενσυναίσθηση και η ενεργητική ακρόαση είναι δεξιότητες που βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν ουσιαστική σχέση και επικοινωνία. Ειδικότερα βοηθάει του γονείς ν΄ανταποκριθούν στις ανάγκες των παιδιών τους και να ακολουθήσουν τις αρχές του Attachment Parenting.

Ως ενσυναίσθηση ορίζεται η συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση ενός άλλου ατόμου και η κατανόηση της συμπεριφοράς και των κινήτρων του.

Η ενεργητική ακρόαση η οποία συνιστά τη βασική προϋπόθεση της ενσυναίσθησης είναι η ικανότητα να μπορεί κάποιος να ακούσει σε βάθος αυτά που εννοεί ο άλλος στα πλαίσια μιας επικοινωνιακής σχέσης και όχι μόνο αυτά που λέει ή δείχνει. Να επιτύχει τη βαθιά κατανόηση, χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις, αυτών που λέει και εννοεί αλλά κυρίως αυτά που θέλει να πει αλλά δεν μπορεί να εκφράσει. Αυτή η ιδιαίτερη μορφή ακρόασης αποτελεί τις ισχυρότερες δυνάμεις οι οποίες δύνανται να επιφέρουν αλλαγή στον άλλο.

Κατά τη διάρκεια της ενεργητικής ακρόασης υπάρχει αντανακλαστική ακρόαση, μέσω ερωτήσεων διευκρινιστικών, κατά την οποία ο δέκτης διασαφηνίζει αν όσα κατανοήθηκαν ανήκουν στο πεδίο εκπομπής του πομπού αν δηλαδή ανταποκρίνονται σε αυτά που ο πομπός εννοούσε.

Για να επιτευχθεί η ενεργητική ακρόαση χρειάζεται συγκέντρωση στον ομιλητή ως ολότητα, άνευ όρων εκτίμηση και αποδοχή του και σεβασμό στις ιδιαιτερότητές του ως προς τον χρόνο που χρειάζεται για να ολοκληρώσει τις σκέψεις του. Δεν πρέπει να διακόπτεται για να γίνει ερμηνεία ή ολοκλήρωση των απόψεών του σύμφωνα με τις απόψεις του ακροατή.

Η ενσυναίσθηση φαίνεται ότι βοηθάει στο να γίνει αποδεκτή μία κατάσταση, μία συμπεριφορά, μία σχέση χωρίς να μπαίνει κάποιος στη διαδικασία να την κρίνει ή να προσπαθήσει να την αλλάξει. Συχνά και μόνο η υιοθέτηση αυτής της στάσης είναι αρκετή και ικανή από μόνη της να βοηθήσει κάποιον να ανοιχτεί και να μειώσει τις αντιστάσεις του. Μέσα απ’ αυτό και ο ίδιος συνειδητοποιεί περισσότερο την ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκεται και αναλογίζεται πάνω σ αυτήν, σκεπτόμενος ή όχι μία δυνατότητα αλλαγής.

Βιβλιογραφία

• Sherer M. & Rogers W.R (1980). Effects of therapist’s nonverbal communication on rated skill and effectiveness. Journal of Clinical Psychology, 36, 696-700.