Ανατροφή Συναισθηματικής Προσκόλλησης και Συγκοίμηση

Η συγκοίμηση, δηλαδή το να κοιμάται το νεογέννητο με τους γονείς του,  συμβαίνει και συνέβαινε πάντα σε όλα τα πρωτεύοντα θηλαστικά. Ο λόγος για τον οποίο αυτό είναι απαραίτητο είναι η επιβίωση και η διαιώνιση του ανθρώπινου είδους. Φανταστείτε τι θα γινόταν εάν το πρωτόγονος έβαζε το νεογέννητο να κοιμάται στη διπλανή σπηλιά – στο διπλανό δωμάτιο. Σίγουρα το παιδί θα πέθαινε. Κινδύνευε από απειλές της φύσης και όχι μόνο. Καιρικές συνθήκες, άγρια ζώα, υποσιτισμό κά.

Πολλοί γονείς εδώ θα πούνε ναι αλλά τώρα δεν ζούμε σε σπηλιές και δεν υπάρχουν τέτοιοι κίνδυνοι. Γιατί όμως είναι ωφέλιμη η συγκοίμηση;

Τη στιγμή της γέννησής του το ανθρώπινο βρέφος έχει αναπτυγμένο μόνο το 25% του εγκεφάλου του. Είναι το θηλαστικό με το πιο ανώριμο νευρικό σύστημα που σημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα εξαρτημένο από τους γονείς του ή αυτούς που έχουν αναλάβει να το μεγαλώσουν. Δεν μπορεί να περπατήσει, δεν βλέπει πολύ καλά, δεν μπορεί να μιλήσει, δεν έχει αναπτυγμένο πεπτικό σύστημα για να δεχθεί στερεές τροφές και το μόνο που γνωρίζει καλά (ήδη από τη μήτρα) είναι η μυρωδιά, οι χτύποι της καρδιάς και η φωνή της μητέρας του.

Η επαφή τη νύχτα και η εγγύτητα της μητέρας με το βρέφος προκαλεί αλλαγές και στους δύο. Στον κύκλο του ύπνο, στην παραγωγή του γάλακτος (εάν η μητέρα θηλάζει), στον μεταβολισμό, στη συχνότητα ταΐσματος, στο ορμονικό σύστημα της μητέρας και στην ενίσχυση του αισθήματος της ασφάλειας για το βρέφος.

Τι γίνεται στις δυτικές κοινωνίες και γιατί χρειάζεται κάποιος να καταρρίψει αυτό που έχει μάθει από τις προηγούμενες γενιές;

Στις δυτικές κοινωνίες το παιδί είναι «καλό» όταν κοιμάται όλη νύχτα και δεν «ταλαιπωρεί» τους γονείς του. Η πιο συχνή ερώτηση μεταξύ νέων γονιών είναι «Κοιμάται;». Ελάχιστοι γονείς είναι ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι ότι ένα νεογέννητο ξυπνάει πολύ συχνά και ότι αυτό είναι φυσιολογικό μέχρι τα 2,5 – 3 χρ. Μετά εξακολουθούν να ξυπνούν αλλά μπορούν να ξανακοιμηθούν μόνα τους όπως άλλωστε συμβαίνει και μ εμάς τους ενήλικες.

Οι προηγούμενες γενιές από μας μεγάλωσαν με φόρμουλα, αυτό ξέρανε, αυτό συστήνουν με τη γνώση που έχουν ότι το γάλα το μητρικό δεν φτάνει. Και φυσικά το μητρικό γάλα των μητέρων μας δεν έφτανε καθώς μαζί με την επανάσταση της φόρμουλας, έγινε και η επανάσταση της πιπίλας και του μπιμπερό. Η χρήση όλων αυτών συντελεί στη μειωμένη παραγωγή γάλακτος.

Το αγελαδινό γάλα είναι έτσι φτιαγμένο ώστε τα μοσχαράκια να κοιμούνται πολύ και η μητέρα να έχει χρόνο να φάει για να παράγει κι άλλο γάλα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά που τρέφονται με φόρμουλα να κοιμούνται περισσότερο.

Επομένως, σύμφωνα με την επιρροή των προηγούμενων γενεών το παιδί που ξυπνάει συχνά έχει πρόβλημα. Αυτό όμως είναι η αλήθεια των πραγμάτων όπως τα έζησαν κάποιοι άνθρωποι και όχι όπως πραγματικά είναι σύμφωνα με τη φύση μας.

Επίσης, τα σπίτια για πολλά χρόνια στην ελληνική κοινωνία ήταν χώροι ενιαίοι όπου εκεί ζούσαν συνήθως δύο πατρικές οικογένειες και κοιμούνταν φυσικά όλοι μαζί. Ο διαχωρισμός των οικογενειών και των χώρων ενός σπιτιού, σε συνδυασμό με άλλες κοινωνικές αλλαγές, οδήγησε σε απομόνωση, απόσταση και κατ’ επέκταση περισσότερα ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα.

Είναι σημαντική η γνώση ότι η αίσθηση της ασφάλειας που ενισχύεται από τη συγκοίμηση είναι ωφέλιμη και συντελεί τόσο στην ψυχονοητική ανάπτυξη ενός παιδιού όσο και στο χτίσιμο της αίσθησης του εαυτού και της εμπιστοσύνη στον εαυτό και τους άλλους. Όσο μεγαλύτερη εγγύτητα τόσο μεγαλύτερη ανεξαρτησία στο μέλλον για το παιδί που θα μεγαλώσει και θα γίνει ενήλικας.

Βιβλιογραφία

Blair P. S.,  Sidebotham P., Pease A.,Fleming P. J. (2014). Bed-Sharing in the Absence of Hazardous Circumstances:Is There a Risk of Sudden Infant Death Syndrome? An Analysis from Two Case-Control Studies Conducted in the UK. PLOS ON 9, 9, 1-7.

Gettler L. T. and McKenna J. (2009). The Science of Shared Sleep. Mothering Magazine 152, 2-11.

McKenna J. J. and Volpe L. (2007).Sleeping with Baby: An Internet-Based Sampling of Parental Experiences, Choices, Perceptions and Interpretations in a Western Industrialized Context. Infant and Child Development 16: 359-385.